Symbolic Gids Uw bron van informatie op uw persoonlijke ontdekkingsreis
In spirituele kringen heeft wetenschappelijk onderzoek vaak een slechte naam. De wetenschappelijke blik wordt vaak als koud en klinisch ervaren. Bovendien hebben wetenschappers weinig oog voor wat het leven juist zo bijzonder maakt: onze ervaringen en gevoelens. In de hedendaagse wetenschappelijke psychologie wordt er echter steeds meer aandacht besteed aan juist die gevoelens en ervaringen. In dit artikel zal ik als voorbeeld het wetenschappelijk onderzoek naar zelfvertrouwen gebruiken.
Volgens de nieuwste inzichten bestaat zelfvertrouwen uit vaardigheid en waardigheid. Vaardigheid is het gevoel dat je opgewassen bent tegen de problemen waarvoor het leven je stelt. Mensen die deze overtuiging sterk hebben, vertrouwen op hun kwaliteiten en hun vaardigheden. Als er dus plotseling een probleem ontstaat, zullen mensen die een sterk gevoel van vaardigheid hebben, daar nauwelijks van onder de indruk zijn. Ze zijn emotioneel stabiel en stressbestendig.
Waardigheid is een concept dat spiritueel ingestelde mensen meer aan zal spreken. Het is de overtuiging dat je als mens sowieso de moeite waard bent. Los van wat je presteert of wat je bezit. Dit is een overtuiging die ook in het Humanisme en het Boeddhisme bestaat. De achterliggende spirituele overtuiging is dan vaak dat we allemaal onderdeel zijn van een groter geheel en dat er in de kern van de zaak dus geen onderscheid is tussen mensen. Dit besef kan een hele sterke invloed op de gemoedstoestand van mensen hebben. Wanneer we ons beseffen dat het leven geen wedstrijd is, kunnen we beter onze rust nemen en valt het ons makkelijker om contact te maken met anderen.
Wie waardiger wil worden, heeft veel aan psychologische technieken. Deze bestaan er vooral uit om onze gevoelens en gedachten voortdurend te observeren. Als je daardoor gaat beseffen dat je zelfvertrouwen in een bepaalde situatie steeds slecht is, kun je eens een stapje terugnemen en bedenken waarom je je op dat moment zo slecht over jezelf voelt. Dan blijkt meestal dat er een gedachte aan je gevoel ten grondslag ligt, die niet klopt. Bijvoorbeeld: “diegene is beter dan ik, omdat hij meer geld verdient.” Dit is natuurlijk tegenstrijdig aan de hierboven geformuleerde overtuiging dat alle mensen uiteindelijk gelijk zijn. Wanneer we proberen om het ene idee door het andere te vervangen, zullen we ons beter gaan voelen en wordt ons zelfvertrouwen groter.
Hierbij kan meditatie ook helpen. Door ons tijdens de meditatie te richten op onze gevoelens, raken we hier meer bewust van. Daarnaast zien we ook dat die gevoelens relatief zijn en geen invloed op ons hebben. We kunnen zelf bepalen hoe serieus we bepaalde negatieve gevoelens nemen. Deze vaardigheden kunnen ons natuurlijk helpen wanneer we onze gevoelens willen veranderen. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat meditatie voor veel mensen kan werken. Ook hier doet de wetenschap dus serieus onderzoek naar een fenomeen dat voorheen toch vooral in de spirituele hoek zat.
Concluderend kunnen we stellen dat spiritueel ingestelde mensen nog best iets van waarde kunnen vinden in de wetenschap. Andersom is het natuurlijk ook zo dat die sceptische wetenschappers wat meer open moeten staan voor spirituele onderwerpen. Gelukkig is daar de laatste jaren steeds meer sprake van.
Robert C. Haringsma is psycholoog en onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij schrijft een weblog over positieve psychologie. Op die site werft hij ook proefpersonen voor een gratis training om het zelfvertrouwente vergroten.
