Je brein, ben jij dat wel?

Elain Aron is psychologe en heeft haar sporen verdiend met haar baanbrekende boeken over hoogsensitiviteit.
Ze zou volgens sommigen wellicht serieuzer zijn genomen als haar onderzoek eerst in een gedegen rapportage of promotieonderzoek was mee gegaan. Maar omdat ze er voor koos een boek te schrijven dat inmiddels door veel hoog sensitieve personen is gelezen, is haar onderwerp nog steeds niet geaccepteerd bij de wetenschap.

De afgelopen weken heb ik in mijn praktijk regelmatig de verzuchting gehoord: ‘Ze vinden – daarmee de school, de artsen of andere hulpverleners bedoelend – dat hoog sensitiviteit niet wetenschappelijk bewezen is.’ Met andere woorden: ‘Stop maar met je alternatieve en holistische benadering van een hoogsensitief kind.’ De kloof tussen de linker hersenhelft mens en de rechter hersenhelft mens wordt misschien nog wel het duidelijkst als het gaat om de term hoog sensitiviteit.

Wetenschap is voor mij een samenvoeging tussen weten en intuïtie. Op internet kwam ik de website www.sciensitive.nl tegen, waarop uitleg wordt gegeven over de term sciencitive. De naam is een samenvoeging van de woorden science en sensitive. Als je een succesvol wetenschapper wilt worden is het nodig om zo sensitief te zijn, dat je allerlei andere dimensies die er toe doen ook kunt waarnemen (vrij vertaald)

Ik vind het een mooie term!

Maar…
Wetenschap is menselijke kennis, en de manier waarop we die kennis vergaren. Een steeds grotere groep mensen is inmiddels als wetenschapper werkzaam en heeft zich dus als doel gesteld om op een systematische wijze kennis te verzamelen. Die kennis wordt gebruikt in de samenleving en soms wordt door de overheid aan wetenschappers gevraagd om onderbouwing van zaken in bijvoorbeeld het onderwijs of de (geestelijke) gezondheidszorg.
Ook worden door wetenschappers afspraken gemaakt over methoden die worden gebruikt en er zijn bijvoorbeeld conventies per deelgebied waarin die afspraken worden gemaakt.

Wetenschappelijke kennis is een reconstructie van de werkelijkheid. Daarvan werd ik me voor het eerst bewust toen ik in de psychiatrie werkte: de vraag die ik mezelf regelmatig stelde was ‘Wiens werkelijkheid is nu de werkelijkheid? Die van de cliënt die wonderlijke ervaringen heeft buiten tijd en ruimte, of die van de wetenschap vertegenwoordigd door de psychiaters? ‘

Om meer te kunnen begrijpen van o.a. de werking van de menselijke geest worden op dit moment veel wetenschappelijke onderzoeken gedaan.
Breinwetenschappen voeren op dit moment de boventoon in allerlei publicaties, met name in glossy’s over psychologie en menswetenschappen. Servan Schreiber, een arts en psychiater, schreef een paar geleden zijn boek “Uw brein als medicijn.” en daarna zijn door zijn navolgers talloze boeken uitgegeven waarin het brein een hoofdrol speelt. Aanvankelijk was ook ik ervan gecharmeerd. Maar ik geloof dat ik nu eigenlijk wel een beetje overvoerd raak.

De misvatting ligt voor mij toch vooral in het geloof dat ons bewustzijn slechts in ons brein is gelokaliseerd. Als we het daar bij laten is ons lichaam een machine met daarin een computer die als spin in het web, alles wat in ons lichaam gebeurt, aanstuurt gedurende 24 uur per dag. Een baanbrekend onderzoek kwam met dit resultaat in de afgelopen periode: in het brein is een enorm netwerk van neurale paden dat nooit stopt met informatie door te geven. Eerlijk is eerlijk… als intuïtief denkend mens had ik ze dat ook kunnen vertellen.

De wetenschap volgt bijna altijd dat wat in de samenleving wordt waargenomen, waar behoefte is aan structuur en antwoorden. Mijn verwachting is dat het begrip hoogsensitiviteit dan ook zal worden onderzocht omdat zoveel mensen er mee te maken hebben of zich er mee bezig zullen houden.

Nu is het volgens mij zo dat sensitiviteit eigenlijk niet kan worden gemeten. Ja, we kunnen met hulp van een MRI-scan ontdekken welke gebiedjes opvlammen als we gevoelens ervaren. Maar we zullen volgens mij nooit kunnen meten welke waarde wij als persoon aan gevoel toekennen.

Waar baseer ik dat op?
De Amerikaanse wetenschapshistoricus Davis C. Lindberg heeft in kaart gebracht wat wetenschap eigenlijk behelst. Twee dingen vielen me op: volgens hem kan men wetenschap herkennen aan de status van zekerheden die haar stellingen geacht worden te geven en: wetenschap wordt gekenmerkt door de vorm van haar beweringen –universele wetmatige beweringen, bij voorkeur in wiskundige taal gesteld.

Gevoel als wiskundige beleving…

Hoogsensitiviteit zal daarom volgens mij dus nooit wetenschappelijk kunnen worden aangetoond, tenzij we de mens als een machine beschouwen en de opflakkerende gebiedjes in ons brein zien als onze emoties.

Ik ben niet mijn brein. Ik heb mijn brein om onder meer mee te denken, mee te dromen, mee te werken, te onthouden, te leren … En vooral: om er een verbinding tussen mijn geest en lichaam mee te maken. Ik heb een lichaam, ik woon als bewustzijn in mijn lichaam. Het is een vooronderstelling, en ja, vooronderstellingen zijn geen wetenschappelijke uitkomst.

Blijf dus maar gewoon lekker sensitief! Wat ze ook zeggen. Als je trui kriebelt, is dat jouw kriebel. Als je een intense ervaring hebt dan is dat jouw intense ervaring. Niemand, nee niemand kan daar een oordeel over hebben!

Veel plezier!

Sylvia van Zoeren
Hypnotherapeute en begeleider van hoog sensitieve volwassenen en kinderen

www.wijzemoeders.nu
www.energyswitch.nl

(voor deze column gebruikte ik deels Wikipedia kennis, het digitale portaal dat voorzichtig door de wetenschap wordt omhelsd)