Iedereen wordt geboren met een gezonde dosis zelfvertrouwen. Bepaalde ervaringen kunnen er echter voor zorgen dat het vertrouwen in jezelf afbrokkelt. Negatieve gedachten steken dan steeds vaker de kop op. Wat je kan aanleren, kan je ook afleren door op een andere manier te leren kijken naar jezelf, je omgeving en de wereld.
Geloof in jezelf!
Al dan niet geloven in jezelf en in je eigen kunnen hangt af de volgende factoren, aldus onderzoeker Bandura:
- Directe ervaringen: al dan niet geslaagde pogingen in het verleden
- Indirecte ervaringen: je hebt gelijkaardige personen zien slagen in hun pogingen
- Steun en aanmoedigingen van anderen
- Emotionele toestand waarin je je bevindt
Als je in jezelf gelooft, kan je zowel met successen als met onvermijdelijke tegenvallers in het leven omgaan. Bovendien ontdek je je eigen mogelijkheden beter, wat leidt tot zelfontwikkeling. Dit laatste geeft uiteindelijk heel veel voldoening.
Wanneer heb je meer zelfvertrouwen nodig?
Lees de stellingen hieronder: ze wijzen op steeds terugkerende patronen die typisch zijn voor mensen met weinig zelfvertrouwen. Als je vindt dat meer dan de helft van de patronen bij jou van toepassing is, kan je gerust wat meer zelfvertrouwen gebruiken.
- <LI class=MsoNormal style=”MARGIN: 0cm 0cm 10pt; LINE-HEIGHT: normal; mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-list: l3 level1 lfo2; tab-stops: list 36.0pt”>Je denkt in negatieve termen over jezelf.
- Je hebt een laag gevoel van eigenwaarde.
- Je hebt last van chronische onzekerheid.
- Je doet vaak aan gedachtelezen, met name wat anderen negatief aan je zouden vinden.
- Je vergeet je eigen maatstaven en gaat uit van de criteria van anderen.
- Je denkt vaak zwart-wit: bijvoorbeeld ofwel ben je een succes ofwel een mislukking.
- Je streeft naar perfectie om kritiek of teleurstellingen van anderen te voorkomen.
- Je vergelijkt jezelf voortdurend met anderen.
- Je focust meer op het negatieve dan op het positieve: bijvoorbeeld wat je niet kan i.p.v. wat je wél kan.
Doorbreek de patronen
Een eerste stap is de bewustwording van deze patronen. Veroordeel jezelf echter niet. Vanaf nu volgt gewoon de weg naar verandering. Met onderstaande tips slaag je erin de patronen te doorbreken:
- Ken je positieve eigenschappen! Noteer ze en lees het lijstje geregeld door.
- Ken je successen! Meestal onthouden we enkel wat tegenviel, maar er zijn ook zo veel dingen die wel gelukt zijn.
- Vergelijk jezelf niet met anderen, maar met jezelf op een vroeger tijdstip. Kijk naar de evolutie die je gemaakt hebt! Het proces is bovendien belangrijker dan het uiteindelijke product.
- Bepaal jouw maatstaven naar succes en volg die ook. Bepaal zelf wat je wil bereiken en niet die van anderen of de samenleving.
- Blijf realistisch t.o.v. je eigen mogelijkheden. Stel uitdagende doelen, maar hou het realistisch.
- Probeer niet om iemand anders te worden, haal het beste uit jezelf!
- Vind jezelf de moeite waard en kraak jezelf niet af! Hou niet enkel van je dierbaren, maar ook van jezelf!
- Hou op met gedachtelezen, je weet toch niet wat de ander denkt! Zie geen spoken, waar er geen zijn.
- Ga niet altijd voor 10 op 10; 7 op 10 is ook nog geslaagd met onderscheiding! Perfectionisme leidt vaak tot onnodige stress.
- Ontspan en zorg goed voor jezelf.
- Trek je niets aan van anderen. Jij staat in het centrum van jouw wereld!
- Laat kritiek bezinken, het zegt iets over je gedrag niets over wie je bent. Misschien kan je er zelfs iets van leren. Let wel: de criticus heeft niet altijd gelijk.
- Vecht tegen je eigen, interne criticus en zeg tegen jezelf ‘Ik kan het’, ‘Ik ben de moeite waard’… Langzaam aan zal het stemmetje in jezelf meer positief uit de hoek komen.
- Minimaliseer complimenten niet.
- Stel grenzen. Als je ergens mee zit, verwoord dan hoe je je voelt en waarmee je precies moeite hebt.
- Denk niet zwart-wit: er zijn nog zo veel grijswaarden ertussen.
- Sta open voor ander mensen. Let eens op wat mensen goed doen i.p.v. slecht en vergroot je vertrouwen in de mens op zich.
- Visualiseer op voorhand hoe je iets zou aanpakken met veel zelfvertrouwen.
- Investeer in je persoonlijke ontwikkeling. Lees boeken of volg cursussen hierover.
Kortom richt je op het positieve in plaats van op het negatieve. Het komt er eigenlijk op neer dat je je egien gedachten opnieuw moet programmeren. In het begin zal het niet gemakkelijk zijn, probeer het dan gewoon stap voor stap. Oefening baart kunst. Langzaam zal je zelfvertrouwen groeien en zal een aanmoedigende gedachte spontaan in je opkomen waar je het niet verwacht.
Straal zelfvertrouwen uit
Ben je je bewust van je gebrek aan zelfvertrouwen? Ben je al op de goede weg en probeer je die negatieve patronen te doorbreken? Met een zelfzekere houding voel je je nog beter:
- Oogcontact- Kijk mensen aan, zo leg je sneller en beter contact. Bovendien kom je geloofwaardiger over.
- Rechte houding – Een rechte rug en schouders met een stevige voetenpositie wekken een zekere indruk.
- Blik vooruit- Loop rechtop met je blik op vooruit i.p.v. met gebogen hoofd naar de stoep te kijken.
- Communiceer duidelijk- Zeg wat je wil én wat je niet wil. Zo doe je zelf niets tegen je zin waardoor je je slecht gaat voelen. Op lange termijn zullen mensen meer respect voor je hebben omdat je duidelijk een eigen standpunt hebt.
- Toon interesse- Met wat belangstelling en een complimentje kom je aardig over. Gevolg: men zal ook sneller aardig tegen jou zijn, wat goed is voor je zelfvertrouwen.
- Praat rustig- Als je je verhaal aframmelt, dan lijkjt het helemaal niet interessant te zijn. Daarom rustig praten, goed articuleren, zo kom je beheerster over.
- Wees positief over jezelf- Kraak jezelf niet te veel af. Zelfironie op tijd en stond kan geen kwaad, maar als je voortdurend negatief uithaalt naar jezelf, kom je niet erg zeker over bij anderen.
- Glimlach – Loop eens met een brede glimlach op straat. Wedden dat er onbekenden op dezelfde manier zullen reageren, misschien volgt er zelfs een praatje. Wie lacht, lijkt zelfverzekerder en zelfbewuster, en wordt met meer respect behandeld.
Als je voelt dat je tegen je onzekerheid en gebrek aan zelfvertrouwen blijft vechten, consulteer dan een psycholoog of therapeut. Deze kan je met een voor jouw geschikte therapie verder helpen.