Voeding en voedingsproblemen bij katten en honden

Vroeger aten honden en katten van de tafel mee en daarnaast gingen ze jagen op voornamelijk ongedierte.

In de jaren dertig ontwikkelde professor, met vallen en opstaan, een complete brok. Dat gemak van ene brok werd een gewoonte.

De laatste jaren is er een tendens om kritisch te kijken naar dat voer.

Katten en honden zijn carnivoren. Het gebit en maag-darmkanaal is nog steeds hetzelfde als bij de wolven en wilde katachtige. Ze hebben een schaargebit met scherpe kiezen dat gemaakt is om het vlees af te scheuren en harde botten te kraken. Ze kunnen geen zijwaartse bewegingen maken en kunnen dus niet kauwen. Daarnaast hebben ze een kort maagdarmstelsel, omdat vlees snel verteert.

De informatie op de verpakking van dierenvoeding laat vaak te wensen over. Het betreft vaak percentages en daar zijn we niet veel mee. Het is echter wel belangrijk om de kwaliteit van het voer te controleren; je kan dit doen aan de uiterlijke kenmerken van de hond zoals bijvoorbeeld vacht, tanden, … en de ontlasting.

Wat hoort er in het voer te zitten?

Eiwitten zijn belangrijk. Eiwitten zijn opgebouwd uit amozuren en die zijn van levensbelang voor een hond. Mensen denken dat 20% eiwit betere is dan 15% maar het is de kwaliteit van de eiwitten die het verschil maken. Je kan eiwitten halen uit vlees maar ook uit pluimen. De hond heeft minder eiwitten nodig als die kwalitatiever zijn. De eiwitten van vlees in het beste van kwaliteit.

Analyse van eiwitten:

Voorbeeld

1 deel vleesmeel 60% eiwitten

5 delen sojameel 45% eiwitten

14 delen tarwemeel 10% eiwitten

Om het totale % te berekenen moten we het aantal delen vermenigvuldigen met de percentages. Dus 60+225+140 is 425. deel dan dit door het totaal van de delen (20) en dan krijg je 21,5% eiwitten. Dit wordt op de verpakking vermeld. Een afwijking van 10% is toegestaan. Het voer zal niet duur zijn door de goedkope bron van soja en tarwe eiwitten (weinig plantaardige vetten) maar de kwaliteit is niet goed. Eiwitten van 100% waarvan de bron enkel plantaardig is, is niet voldoende voor de hond.

Voor het darmkanaal en de spijsvertering zijn volwaardige ruwe vezels van belang. Die horen ook in de voeding te zitten.
Honden zijn voornamelijk carnivoren of vleeseters en ze verwerken de hele prooi. Ook pels, maaginhoud, organen enz…
Rood vlees maakt dus niet agressief. Het is een noodzaak voor een gezonde voeding. Het fabeltje komt er doordat het gedragsprobleem baknijd kan ontstaan bij het geven van zoiets lekkers als puur vlees.
Wanneer een fabrikant van hondenvoeding een goedkoop voer produceert zal hij goedkope, minder goede grondstoffen gebruiken en vak geur, kleur en smaakstof moeten toevoegen om dingen te compenseren.
De antioxidanten of bewaarmiddelen worden onder een E nummer op de verpakking vermeld. Goedgekeurd door de Europese unie. Dit is echter chemisch en nooit goed voor de hond. Natuurlijke bewaarmiddelen zoals vitamine C en E en rozemarijn zijn dat wel. Vaak staat er ook ‘geen conserveringsmiddelen en antioxidanten aan het voer toegevoegd. Dat wil niet zeggen dat ze er niet in zitten! De fabrikant doet het niet maar de leverancier wel, dus dat is misleidend.
Brokken en blikvoer zijn afgestemd op ‘de gemiddelde hond of kat’. Maar de voedingsbehoeften verschillen van dier tot dier en van situatie tot situatie. Een rustige werkhond heeft een verschillende energieverbruik dan een rustige huishond.
Wij mensen krijgen te horen om veel vers te eten, waarom onze dieren dan niet?
70 % van de huidklachten kunnen opgelost worden door het dier op vers vleesvoer te zetten.
Honden hebben ook essentiële vetzuren (EFA) nodig, om de celmembranen tot stand te brengen. Ze spelen een rol bij de huid en de vacht, bij de nierfunctie en bij de voortplanting. Het belangrijkste essentiële vetzuur voor honden is linolzuur, wat hoofdzakelijk in plantenoliën voorkomt.
Honden moeten ook voldoende proteïnen en aminozuren in hun voeding krijgen. Vooral gebrek aan de aminozuren tyrosine, tryptofaan en cystine heeft invloed op de vorming van huid- en haarpigment. Dit tekort ontstaat voornamelijk als de hond te veel of enkel granen krijgt.
Belangrijk zijn ook de vitamines. Vaak zien we een tekort aan vitamine A en biotine. Dit wordt meestal veroorzaakt door vetarme kost op basis van mager rood vlees of door kwalitatief inferieur en slecht opgeslagen droogvoer.
Mineralen zijn ook nodig. Een tekort aan mineralen kan liggen aan een te laag gehalte in de voeding van mineralen of aan mineraalantagonisten (die opname verhinderen).
Slechts het voederdeel in droge stof bevat voedingswaarde, niet de hoeveelheid vocht. Men berekend het percentage droge stof door het percentage van vocht af te trekken van 100%.

Voorbeeld

Voer A 30% eiwitten 10% vocht

Voer B 9% eiwitten 80% vocht

Voer A bevat dus 90 % droge stof voer en 33,3% eiwitten (30: 90%)

Voer B bevat 20% droge stof voer en 45% eiwitten (9: 20%)

Volgens de verpakking van voer A zal de hond dagelijks 90 gram moeten eten, van voer B 555gram.

Voer A:

90 gram x 90% droge voedingsstof = 81 gram x 33,3% eiwitten in droge voeding = 26,97 gram

Voer B:

555 gram x 20% droge voedingsstof = 111 gram x 45% eiwitten in droge voeding = 49,95 gram

Dus hier heeft het voer met het lege eiwitpercentage op de verpakking een hogere eiwitopname voor de hond.

Wat zit er in brokken?

1.graan

Granen vormen meestal het hoofdbestanddeel, maar het dier kan ze eigenlijk niet verteren, dus moet het verteerbaar gemaakt worden. Dit kan door het graanmeel tegen hoge temperatuur mee tussen de rest te persen. Honden en katten eten van nature zo goed als geen koolhydraten, ze worden er dik van en kunnen suikerziekte krijgen. Ze zijn dus eigenlijk niets met graan.

2.vlees

het vlees dat in brokken zit is meel van vlees en bijproducten. Door de verhitting om het te kunnen smelten gaan de suikers uit het graanmeel reageren met de aminozuren uit het vleesmeel(maillard reactie) en deze verbinding (o.a. acrylamides) kan niet opgenomen worden door de darmen en vermoed wordt dat dit kanker veroorzaakt. Verder verdwijnen de aminozuren taurine en lysine bijna volledig. Deze zijn bouwstoffen voor eiwitten en onmisbaar voor het lichaam. Verder gaan door de verhitting de vitaminen verloren, mineralen worden onoplosbare zouten en de vetten oxideren. En de eiwitten veranderen van structuur. Deze eiwitten zorgt vaak voor voedselallergie. Bijgevolg moeten er synthetische mineralen en vitaminen toegevoegd worden, die minder verteerbaar zijn voor het maag-darmkanaal van de hond.

3.vetten

In brokken zit weinig vet, dat blijft niet goed. Vetten die verhit worden gaan oxideren en kan tumoren veroorzaken.

Vaak zit er dan omega 3 en 6 onverzadigde vetzuren in, essentieel voor het lichaam, maar deze werken enkel positief als ze in vers voedsel zitten en niet lang blootgesteld werden aan licht en lucht.

4.toevoegingen

Van kleur- geur en smaakstoffen, die soms voor mensen verboden zijn!

Naar mijn mening veroorzaken brokken tandsteen: het hoofdbestanddeel van graanmeel (of zetmeel) zet zich vast op de tanden. Mensen hebben een enzym (amylase) dat zetmeel afbreekt, maar katte, en honden hebben dat niet. Eten van botten helpt tegen tandsteen.

Verse botten (niet gekookt, gerookt enz…) zijn buigzaam en laten geen splinters achter.
Als het lichaam te veel stoffen binnen krijgt die het niet kan verbruiken of slechts moeizaam verteren, komen er veel afvalstoffen vrij in het lichaam. Deze worden door de nieren, ontlasting (darmen) en huid uitgescheiden. Een teveel aan afvalstoffen geeft dus darm en maag klachten, huidziekten en nierproblemen.
Jonge dieren krijgen 2-4 maaltijden per dag, vanaf 1 jaar worden ze overgezet naar 6 keer per week een maaltijd.

Verboden voedingsmiddelen:

Suiker, Chocolade, Zuivel, Graan, Rauwe zalm en Gist (brood en biergist)
Brokken is een voedsel zonder bacteriën en zonder enzymen. Deze zijn nuttig om een stabiel darmflora op te bouwen. Darmflora zorgt voor een vlotte stoelgang en een goed afweersysteem.

Paul M. Newberne van het Massachusetts Institute of Technology schreef het volgende; “veel informatie over de beste voeding van uw huisdier is misleidend en in hoofdzaak gericht op de verkoop van producten, vaak met zeer weinig of geen ondersteunend bewijs voor de beweringen van de fabrikant. De eigenaars van huisdieren en in veel gevallen ook dierengeneeskundigen zijn overgeleverd aan advertenties in de massamedia, vaak ten koste van de gezondheid van dieren.”

Dierenarts Alfred J. Plechner schrijft in zijn boek Pet Allergies: “jammer genoeg krijgen het publiek en de meeste dierenartsen al hun informatie over voeding van de fabrikant, die nu eenmaal de verkoop als hoofddoel hanteren. Er is een groeiend bewijs dat het levenslang eten van commerciële diervoeders het leven van huisdieren kan verkorten. Doorslaggevend bij de aanschaf van voer is niet langer welk voer het beste is, maar eigenlijk welk voer de minste problemen veroorzaakt.”

John Fischer, hondengedragsdeskundige schrijft in zijn boeken: “ik denk dat we ons een aantal dingen moeten afvragen. Betekent ‘door de EU goedgekeurde antioxidanten, kleurstoffen en bewaarmiddelen’ dat deze toevoegingen in orde zijn?”

Zelf aan de slag?

Vlees
Geen rauw varkensvlees. Wilde dieren (konijnen, hazen, …) hun vlees en vis liever eerst invriezen om mogelijke bacteriën te doden. Geen kuiken. Liever vette vissen met de ingewanden nog in. Enkel vlees geeft een mogelijk calcium tekort.
Nierpatiënten, die het moeilijk hebben met te veel fosfor enkel biologisch gekweekt vlees geven.

Botten
Geen kale botten maar botten met vlees aan. Gerookte botten kunnen opstoppingen in de darmen geven. Geef geen botten aan honden die niet gewend zijn om versvlees te eten. Dragende botten zoals de poten worden gegeven om het vlees af te eten, ribben, wervels, schouderbladeren, nekken en staarten worden volledig opgegeten. Harde botten slijten de tanden te vlug af.

Je kan ook een calciumcitaat, glutamaat of aminozuurgebonden calcium bot geven, liefst met magnesium. Calciumcarbonaat is niet goed. Of fijngemalen eierschalen.

Geef minstens 4 maal per week een bot.

De ontlasting wordt wit en korrelig. Van orgaanvlees wordt het zachter.

Groenten

Niet te veel zetmeelhoudende groeten. Geen uien en prei. Knoflook is ok maar niet te veel. Kool kan winderigheid veroorzaken. Beperkt fruit want dat bevat te veel suikers. Groenten en fruit gaan we mixen tot een puree om het te kunnen verteren.

Orgaanvlees

Hart, lever, nier, long, pens, … is ok. Milten en baarmoeders niet door de vele bacteriën. Lever slechts om de 2 dagen anders te veel vitamine A. (levertraan en eierdooier bevatten dit ook)

Overige

Yoghurt, rauw ei, kruiden, multi vitaminen en mineralen, plantaardige olie, gember, knoflook, kelp, levertraan, noten en zaden, peterselie, tijm, rozemarijn, peterselie enz…

Van tafel mee eten

Saus en aardappelen zijn dikmakers. De combinatie van koolhydraten en eiwitten maakt gemakkelijk dik. Geef niet altijd kip. Om beloningen tussendoor te geven is het best om met gedroogd voedsel te werken (dierenwinkel).

Eten dat niet gegeten wordt moet max na een uur verwijderd worden. Maar volgens de roedelregels al na 15 min, dus dat is geen probleem.

Er bestaat geen voer dat geschikt is voor alle honden. De ene hond reageert beter op voer X en de andere beter op voer Y.

Belangrijk bij katten?

Ze kunnen geen vitamine A aanmaken zoals honden en hebben er behoefte aan. Twee keer per week verse vette vis is noodzakelijk.
De noodzaak van versvlees is veel groter: brokken zijn te droog en ze drinken van nature al weinig (steppedieren). Vandaar de nierproblemen.
Plantaardige oliën als lijnzaad is niet goed.
Bij suikerziekte een koolhydraten arm dieet toepassen.